شبکه اجتماعی

اعتیاد به شبکه های اجتماعی که یکی از اشکال اعتیاد به اینترنت محسوب می‌شود و در دسته انواع اعتیاد رفتاری قرار دارد. در واقع در دنیای امروز اعتیاد تنها به مصرف مواد و داروها اختصاص ندارد و ممکن است افراد به انجام برخی کارها و رفتارها نیز معتاد شوند. اعتیاد به شبکه های اجتماعی باعث می‌شود که افراد، قادر به کنترل و توقف استفاده از دستگاه هوشمند خود نباشند. به همین خاطر، آن‌ها دائماً یا در حال ارسال پیام هستند یا همیشه در هر شرایط آنلاین می‌باشند. اگر استفاده از شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، تلگرام، فیس بوک و ... همه وقت شما را می‌گیرد و قادر نیستید میزان استفاده خود را از آن‌ها محدود کنید، ما در ادامه به توضیحات بیشتری در مورد اعتیاد به شبکه های اجتماعی علائم، نشانه‌ها، علل و روش‌های ترک آن پرداخته‌ایم که مطالعه آن می‌تواند مفید باشد.

منبع: شبکه اجتماعی

علائم و نشانه‌های اعتیاد به شبکه های اجتماعی

از جمله مهم‌ترین نشانه‌های اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت.

1- بدخلقی و اضطراب

مشخصه اصلی این اعتیاد، بدخلقی، اضطراب و تشویش بسیار زیاد است. بخصوص زمانی که افراد دسترسی به اینترنت ندارند این بدخلقی و اضطراب به میزان بسیار زیادی بالا می‌رود. اگر شما برای کاهش اضطراب خود مجدداً به همان شبکه‌های اجتماعی پناه ببرید در حقیقت در مسیر تداوم اعتیاد خود گام برداشته‌اید.

2- چک کردن مداوم

مشخصه دیگر این نوع اعتیاد چک کردن مداوم تلفن یا دستگاه هوشمند است، این نخستین کاری است که این افراد بعد از بیدار شدن در صبح یا بعد از کار و هنگام رسیدن به منزل انجام می‌دهند. این افراد ایمیل‌ها، توئیت‌ها و سایر پیام‌های خود را چندین بار در روز یا حتی چندین بار در ساعت چک می‌کنند. بدون اینکه حتی نیاز ضروری به انجام این کار وجود داشته باشد.

3- داشتن افکار وسواسی در مورد استفاده از شبکه های اجتماعی

افرادی که به استفاده از این شبکه‌ها معتاد هستند، هنگامی که از اینترنت استفاده نمی‌کنند دائماً به طور وسواسی در مورد آن فکر می‌کنند و به دنبال فرصتی هستند تا بتوانند دسترسی مجدد به شبکه‌های اجتماعی را داشته باشند.

4- صرف زمان بسیار زیاد برای شبکه های اجتماعی 

اعتیاد به شبکه های اجتماعی باعث می شود ساعت‌های زیادی را پای اینترنت سپری کنید. اگر این مسئله به درستی مدیریت نشود می‌تواند بیشتر اوقات روز شما را گرفته و باعث کاهش عملکرد در سایر حوزه‌های زندگی تان شود. برای مثال ممکن است تمام اوقات فراغت خود را صرف فضای مجازی کنید و رغبتی برای انجام فعالیت در محیط واقعی زندگی نداشته باشید.

5- ناتوانی در کاهش یا مدیریت پرداختن به شبکه های اجتماعی 

افرادی که دچار اعتیاد به شبکه های اجتماعی هستند اغلب تلاش‌های مکرر و ناموفقی در زمینه کاهش یا قطع استفاده از فضای مجازی دارند. برای مثال ممکن است بارها تصمیم بگیرید همه چیز را کنار بگذارید و یا ساعات استفاده از شبکه های اجتماعی را محدود نمایید اما بازهم به سمت استفاده افراطی از این فضاها کشیده شوید و در برابر آن احساس ناتوانی کنید.

6- مختل شدن ارتباطات در دنیای واقعی 

پرداختن افراطی به دنیای مجازی و شبکه های اجتماعی معمولا به ارتباطات افراد در محیط واقعی زندگی صدمه می‌زند و دیواری نامرئی بین آن‌ها ایجاد می‌کند. برای مثال زوجینی که دائما درگیر استفاده از گوشی همراه خود هستند فرصت کافی برای مصاحبت با یکدیگر پیدا نمی‌کنند؛ این مسئله می‌تواند میزان صمیمت و رضایت زناشویی آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین علاوه بر ارتباط زوجین می‌تواند به رابطه بین فردی در هر سطحی آسیب برساند و تنش‌ها و تعارضات زیادی را رقم بزند.

7- کاهش عملکرد روزمره از علائم اعتیاد به شبکه های اجتماعی

افرادی که به طور وسواسی درگیر شبکه های اجتماعی هستند اغلب جنبه‌های دیگر زندگی خود را فدای فضای مجازی می‌کنند. در واقع اعتیاد به شبکه های اجتماعی اغلب به مشکلاتی نظیر افت تحصیلی و کاهش عملکرد شغلی می‌انجامد که می‌تواند به مرور هزینه‌های مختلفی را برای فرد به همراه بیاورد.

علل اعتیاد به شبکه های اجتماعی

از جمله مهم‌ترین دلایل اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت.

سرگرمی از علل اعتیاد به شبکه های اجتماعی

برای بسیاری از افراد این فعالیت یک سرگرمی محسوب می‌شود که می‌تواند برای ساعت‌های طولانی وقت آن‌ها را پر کند. در حقیقت گاهی اوقات خالی بودن زندگی فرد از هر نوع سرگرمی او را به زندگی دائم در فضای مجازی و اعتیاد به اینترنت سوق می‌دهد.

برای آشنایی بیشتر درباره اعتیاد به اینترنت کلیک کنید.

دریافت تأیید اجتماعی

برخی افراد که در روابط اجتماعی خود در دنیای واقعی دچار مشکل هستند و نمی‌توانند خوب ارتباط برقرار کنند، سعی می‌کنند که در دنیای مجازی(جایی که صورت واقعی آن‌ها دیده نمی‌شود) تصویر جدیدی از خود ارائه کرده و با این تصویر، تأیید دیگران را نسبت به خود دریافت کنند.

فرار از مشکلات از علل اعتیاد به شبکه های اجتماعی

برخی از مردم برای مواجه نشدن با چالش‌های زندگی واقعی پشت شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی پنهان می‌شوند. در حقیقت از آنجایی که مواجه شدن با مشکلات زندگی اضطراب بسیاری را برای افراد به همراه خواهد داشت آن‌ها با استفاده از شبکه‌های مجازی از این اضطراب اجتناب می‌کنند.

نیازهای اجتماعی برآورده نشده

اگر شخص از روابط اجتماعی خود در دنیای واقعی راضی نباشد، ممکن است به دنبال فردی برای برقراری ارتباط و صحبت کردن با او در فضای مجازی باشد.

برونگرایی از علل اعتیاد به شبکه های اجتماعی

بررسی‌ها نشان داده است که افراد برونگرا به دلیل نیاز به ارتباط مداوم با دیگران بیشتر در این شبکه‌ها به فعالیت می‌پردازند چرا که به دنبال گسترش دایره دوستان و آشنایان خود هستند. شبکه‌های اجتماعی فرصت مناسبی برای این افراد فراهم می‌کند اما با این حال پیامدهای خاص خود را خواهد داشت.

پیامدهای اعتیاد به شبکه های اجتماعی

پژوهشگران معتقدند که اگر چه این شبکه‌ها به ما در داشتن ارتباطات بیشتر کمک کرده‌اند اما تکیه افراطی به شبکه‌های اجتماعی برای ما نتیجه‌ای معکوس به همراه داشته و ارتباطات دنیای واقعی ما را محدود کرده است. ما در زندگی مدرن امروزی دچار مشغله‌های فراوانی شده‌ایم که در نتیجه وقت اندکی برای ما باقی گذاشته است، بنابراین ایده جالبی نیست که به جای صرف این اندک زمان باقی مانده برای ارتباطات واقعی، ‌بالعکس آن را برای ارتباطات مجازی هدر دهیم.

شاید در ظاهر همه چیز خوب باشد اما در واقع تمام دوستان دنیای واقعی خود را به خاطر ارتباطات مجازی با غریبه‌های که نمی‌شناسیم از دست داده‌ایم و این شکل جدیدی از تنهایی است. ما برای تضمین سلامت روحی خود نیاز به داشتن ارتباطات انسانی در دنیای واقعی هستیم. افزایش این نوع اعتیاد حتی ممکن است منجر به ارتکاب جرم در میان این افراد شود یا آسیب‌های روحی و جسمی و حتی مالی برای این افراد به همراه داشته باشد. قرار دادن اطلاعات اضافی در این شبکه‌ها بخصوص برای نوجوانان مخاطرات زیادی را به همراه می‌آورد و گاها منجر به سوءاستفاده افراد سودجو می‌شود.

درمان اعتیاد به شبکه های اجتماعی 

با توجه به پیامدهای منفی که در مورد اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی ذکر شد این سوال مطرح می‌شود که چگونه می‌توان از این مشکل رهایی یافت و استفاده از فضای مجازی را مدیریت کرد. توصیه‌های زیر از جمله راهکارهایی هستند که تا حد زیادی در این زمینه می‌توانند به درمان این نوع اعتیاد به شما کمک کنند. در صورتی که با بهره بردن از راهکارهای زیر نتوانستید مشکل خود را حل کنید بهتر است با کمک گرفتن از مشاور به ترک اعتیاد به شبکه های اجتماعی در خود کمک کنید. برای آشنایی بیشتر با بهترین روش‌های ترک اعتیاد کلیک کنید.

1- بررسی شدت مشکل و رهایی از انکار 

بسیاری از افراد نمی‌توانند اعتیاد به اینترنت یا شبکه های اجتماعی را بپذیرند و اغلب به شدت با آن مخالفت می‌کنند. برای اینکه بتوانید استفاده از فضای مجازی را کنترل کنید لازم است در ابتدا بینش درستی در مورد مشکل خود داشته باشید. در نتیجه به مدت چند روز رفتارهای خود را زیر نظر بگیرید و به طور دقیق ثبت کنید چقدر زمان پای شبکه های اجتماعی صرف می کنید. نوشتن دقیق مدت زمان کار کردن با گوشی و اینترنت می‌تواند به شما کمک کند تا راحت تر مشکل خود را بپذیرید و به دیدگاه واقع بینانه تری در مورد آن دست یابید.

2- ایجاد محدودیت های زمانی خاص برای استفاده از شبکه های اجتماعی

برای اینکه بتوانید اعتیاد به شبکه های اجتماعی را کنار بگذارید لازم نیست به طور صفر و صد رفتار کنید و به یکباره همه چیز را کنار بگذارید. شبکه های اجتماعی در بسیاری از موارد می‌توانند کمک کننده باشند در نتیجه لازم است که به جای حذف؛ استفاده صحیح از آن‌ها را یاد بگیرید. از همین رو لازم است زمان‌های خاصی را برای پرداختن به فضای مجازی اختصاص دهید و خود را ملزم کنید تنها در همان ساعات تعیین شده به سراغ شبکه های اجتماعی بروید.

3- پاداش دادن به خود 

برای اینکه بتوانید در کاهش تدریجی مدت زمان استفاده از شبکه های اجتماعی بهتر پیش بروید می‌توانید جایزه‌هایی برای خود تعیین کنید و پس از رسیدن به هر هدف این جایزه‌ها را برای خود فراهم نمایید. برای مثال ممکن است در ابتدا بخواهید روزانه 2 ساعت از فعالیت خود در فضای مجازی را کاهش دهید. زمانی که موفق به این امر شدید بهتر است با یک فعالیت پاداش دهنده به استقبال خود بروید تا با انرژی بیشتر برای برداشتن قدم‌های بعدی اقدام نمایید.

4- کاهش عوامل ایجاد کننده وسوسه 

عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند ما را برای استفاده از شبکه های اجتماعی وسوسه کرده و به عنوان مانعی برای کنار گذاشتن فضای مجازی عمل کنند. برای مثال شنیدن مکرر نوتفیکیشن گوشی که به ما در مورد داشتن پیام در شبکه های اجتماعی آگاهی می‌دهد می‌تواند دائما ما را به سمت آن بکشاند. در نتیجه لازم است زمانی که از گوشی یا سایر ابزارهای هوشمند خود استفاده نمی‌کنید اینترنت را قطع کرده و صدای آن را در حالت سکوت قرار دهید تا همواره فراخوانده نشوید.

5- ایجاد تفریحات جایگزین 

گرایش افراطی به فضای مجازی در بسیاری از مواقع در نتیجه نداشتن تفریحات کافی در زندگی ایجاد می‌شود. در نتیجه زمانی که تصمیم به محدود کردن ارتباطات خود در شبکه های اجتماعی گرفتید ابتدا لازم است جایگرین‌های مناسبی برای خود فراهم کنید تا نیازهای زیربنایی شما نظیر نیاز به تفریح و فراغت نادیده گرفته نشود. ممکن است در ابتدا فکر کنید که هیچ تفریحی پیرامونتان وجود ندارد اما گزینه‌هایی نظیر پیاده روی، انجام ورزش‌های هوازی، گشتن در دنیای فیلم و سینما و پرداختن به فعالیت‌های هنری از جمله موارد ساده‌ای هستند که می‌توانند نیاز شما را به تفریح برطرف کنند.

6- ایجاد روابط بین فردی غنی 

شبکه های اجتماعی اغلب مشکلات ارتباطی ما را پنهان می‌کنند. افرادی که بیش از حد درگیر این فضا می‌شوند با دور ماندن از ارتباطات واقعی به مرور مهارت‌های بین فردی خود را از دست می‌دهند و در نتیجه دچار انزوا یا تعارض با اطرافیان می‌شوند. برای کنار گذاشتن اعتیاد به شبکه های اجتماعی لازم است ارتباطات غنی و سالمی برای خود ایجاد کنید و از دنیای غیر واقعی و شکننده‌ای که در فضای مجازی دارید فاصله بگیرید. اگر احساس می‌کنید در حضور جمع راحت نیستید یا اغلب در اجتماع دچار نگرانی و اضطراب می‌شوید بهتر است از یک روانشناس برای بهبود اوضاع خود کمک بگیرید.

7- زیستن در حال 

بسیاری از افرادی که درگیر اعتیاد به شبکه های اجتماعی هستند همواره می‌خواهند لحظات خود را از طریق دوربین و عکس‌های گرفته شده به گونه‌ای ثبت نمایند تا در آینده بتوانند به آن‌ها نگاه کنند. پرداختن افراطی به این امر باعث می‌شود که از لذت‌های فعلی باز بمانید و نتوانید تجارب غنی در زندگی خود کسب کنید. تلاش کنید کمی از آینده فارغ شوید و با کمک گرفتن از تکنیک‌های روان شناختی نظیر ذهن آگاهی از بودن در حال لذت ببرید.
 

کلام آخر

با توجه به عللی که در مورد اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی گفته شد می‌توانید به ریشه مشکل خود پی ببرید و ببینید که برای رفع این مشکل نیازمند چه مهارت‌هایی هستید. گاهی اوقات بهبود مهارت‌های ارتباطی، بهبود روابط بین فردی در دنیای واقعی و درمان مشکلات روحی که منجر به پناه آوردن به فضای مجازی می‌شوند، می‌توانند به شما کمک زیادی در جهت درمان اعتیاد به اینترنت کنند. اگر احساس می‌کنید که نمی‌توانید به‌تنهایی از پس محدود کردن استفاده خود از فضای مجازی بربیایید حتماً به یک مشاور روانشناس جهت دریافت خدمات درمانی مناسب مراجعه کنید.

مشاوره روانشناسی به شما کمک می‌کند تا بتوانید ریشه‌های اعتیاد خود به شبکه‌های اجتماعی را به درستی بشناسید، و با یادگیری مهارت‌های مناسب به حل و فصل آن‌ها بپردازید. تحقیقات نشان داده است که روش‌های روان درمانی از جمله درمان شناختی رفتاری در درمان انواع اعتیاد به اینترنت تأثیر بسزایی دارند. مرکز مشاوره حامی هنر زندگی آماده ارائه مشاوره ترک اعتیاد در زمینه انواع مواد اعتیاد آور و اعتیادهای رفتاری به شما می‌باشد. برای شناخت بیشتر درباره انواع مواد اعتیاد آور کلیک کنید.

برای اطلاع بیشتر درباره روند دریافت مشاوره ترک اعتیاد کلیک کنید.
 

سوالات متداول

علل اصلی اعتیاد به شبکه های اجتماعی چیست؟

افراد بیشتر برای سرگرمی، تایید شدن از جانب دیگران، فرار از مشکلات و نیازهای اجتماعی برآورده نشده به استفاده مداوم از شبکه های اجتماعی روی می‌آورند که این مسئله به مرور باعث اعتیادهای رفتاری از جمله اعتیاد به اینترنت، اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی و حتی اعتیاد به قمار که فرد از طریق شبکه‌های اجتماعی شرط بندی می‌کند نیز می‌شود. 

برای اطلاع بیشتر درباره اعتیاد رفتاری کلیک کنید.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه اعتیاد به شبکههای اجتماعی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق شماره 02122018502 و یا از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

منبع: شبکه اجتماعی