مکانیسم دفاعی والایش چیست و چه عملکرد یا فایده‌ای دارد؟ والایش نوعی ساز و کار دفاعی پخته است که باعث می‌شود افراد بتوانند تکانه‌ها و امیال غیر قابل قبول خود را به عملی اجتماعی و مورد پذیرش تبدیل کنند. در نتیجه به کمک مکانیسم والایش نه تنها خودآگاه انسان از شر امیال تنش زا در امان می‌ماند بلکه می‌تواند خدمتی نیز به جامعه ارائه کند. در ادامه این مقاله در مورد چیستی مکانیسم دفاعی والایش، عملکرد و فایده آن توضیحات بیشتری را ارائه کرده‌ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
منبع: مکانیسم دفاعی والایش
والایش؛ یک مکانیسم دفاعی بالغ
مکانیسم‌های دفاعی اعمال و رفتارهایی هستند که از خودآگاه ما در برابر تنش‌ها و اضطراب‌ها محافظت می‌کنند. گاهی اوقات این رفتارها از طریق راهبردهای ناپخته و رشد نیافته‌ای بروز می‌یابند که می‌توانند به خود فرد و دیگران آسیب وارد کنند. برای مثال فردی که دائما از مکانیسم دفاعی فرافکنی استفاده می‌کند ویژگی‌ها و خضوصیات ناخوشایند خود را به دیگران نسبت می‌دهد و همین امر باعث می‌شود که همواره مشکلاتی در ارتباطات بین فردی را تجربه نماید.
در مقابل برخی دیگر از مکانیسم‌های دفاعی هستند که به شیوه‌ای امن و بالغ به کمک انسان می‌آیند و در بزرگسالان سالم بیش از دیگران دیده می‌شوند. والایش یکی از انواع مکانیسم‌های دفاعی پخته است که نه تنها خودآگاه انسان را از شر امیال و تکانه‌های ناخوشایند رها می‌سازد، بلکه می‌تواند برای اجتماع نیز سودمند باشد. برای کسب اطلاع بیشتر در زمینه مکانیسم‌های دفاعی کلیک کنید.
مکانیسم دفاعی والایش چیست؟
مکانیسم دفاعی والایش به عملی گفته می‌شود که طی آن فرد امیال، تکانه‌ها و خواسته‌هایی را که از طرف جامعه پذیرفتنی نیست، در قالب یک عمل اجتماعی و مورد پسند ابراز می‌کند. برای مثال فردی که میل به خشونت زیادی دارد به جای درگیر شدن در پرخاشگری فیزیکی به ورزش‌های رزمی روی می‌آورد یا در رشته‌ای نظیر جراحی تحصیل می‌کند. پرداختن به انواع فعالیت‌های هنری و بسیاری از اعمال ورزشی مثال‌های بارزی از مکانیسم دفاعی والایش هستند.
تاریخچه مکانیسم تصعید
ایده مکانیسم دفاعی والایش اولین بار در ذهن زیگموند فروید پدر علم روان شناسی شکل گرفت. او پس از خواندن داستان فردی به نام یوهان فردریش دیفنباخ که در کودکی به بریدن دم سگ‌ها علاقه مند بود و در نهایت در بزرگسالی جراح شد برای اولین بار به مکانیسم والایش پی برد. اما این ساز و کار دفاعی به طور گسترده توسط دختر او (آنا فروید) در کتاب" ایگو و مکانیسم‌های دفاعی" مطرح شد.
نحوه عملکرد مکانیسم دفاعی والایش
همه انسان‌ها زمانی که دچار امیال و خواسته‌هایی شوند که با هنجارهای اجتماعی مغایرت دارد، نوعی اضطراب، تنش یا احساس گناه را تجربه می‌کنند. در این شرایط ذهن ناخودآگاه تلاش می‌کند برای دست یابی به امیال خود روش‌های جامعه پسندتری را انتخاب کند. انتخاب این روش و تبدیل تکانه‌ها به اعمال مورد پسند تحت عنوان والایش یا تصعید شناخته می‌شوند. در نتیجه والایش نوعی تغییر جهت در انتخاب مواردی است که امیال ابتدایی انسان را براورده می‌کنند. برای به کسب مهارت های لازم و استفاده از مکانیسم والایش می توانید از خدمات روان درمانی استفاده نمایید.
مکانیسم دفاعی والایش و جابه جایی؛ شباهت و تفاوت‌ها
اگر دقیق تر به مکانیسم والایش نگاه کنیم، والایش شبیه به ساز و کار دفاعی جا به جایی است. چراکه در هردو، فرد به جای مورد اصلی برای ارضای امیال خود هدف دیگری را بر می‌گزیند. برای مثال در جا به جایی هنگامی‌که فرد از دست رئیس خود عصبانی است و نمی‌تواند خشمش را بر سر او خالی کند، به طور ناخودآگاه با کج خلقی و تندی به سایر افراد نظیر همسر و فرزندان پاسخ می‌دهد.
این امر نشان دهنده این است که او در حال استفاده از مکانیسم جا به جایی می‌باشد و هدف اصلی پرخاشگری، فرد دیگری بوده است. تفاوت جا به جایی و والایش در این جاست که تغییر جهت در جا به جایی مخرب است. اما در والایش فرد یک تغییر جهت هوشمندانه انجام می‌دهد که مورد پسند جامعه است و مورد آزار دیگران واقع نمی‌شود. برای کسب اطلاعات در زمینه روانکاوی چیست کلیک کنید.
سوالات متداول
- آیا مکانیسم دفاعی والایش می‌تواند در کودکان نیز اتفاق بیافتد؟
بله، در حقیقت درست است که والایش در بزرگسالان و افراد بالغ بیشتر دیده می‌شود اما به اشکال متفاوتی در کودکان نیز دیده می‌شود. برای مثال پسری که در خانه خشم زیادی را تجربه می‌کند و نمی‌تواند آن را ابراز نماید، ممکن است از طریق پرداختن به بازی‌های ویدیوی خشن یا انجام ورزش‌های رزمی به والایش امیال خود بپردازد.
- آیا والایش و جا به جایی دو مکانیسم یکسان هستند؟
خیر، این دو مکانیسم عملکردی مشابه دارند اما یکسان نیستند. در جا به جایی، تغییر هدف یا آن مورد که به واسطه آن امیال ارضا می‌شود مخرب است اما در والایش یک تغییر جهت جامعه پسندانه اتفاق می‌افتد که اغلب منجر به رشد و پیشرفت فرد می‌شود. برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره تلفنی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه روانکاوی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق شماره 02122018502 و یا از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.
منبع: مکانیسم دفاعی والایش